renos-apostolidis

Νὰ κάνῃς πάντα ὅ,τι θέλεις!.. Πάντα ὑπάρχει δρόμος· μήν ἀκοῦς τὶς πόρνες τὶς σειρῆνες! Πάντα!.. Τότε θὰ δῇς: ὅλες οἱ "αἰτίες"  συρρέουν νὰ δομήσουν ἐκ τῶν ὑστέρων τήν "τρελλή" σου "αὐθαιρεσία"!.. Οἱ ὑποκρίτριες!.. Νὰ τὴν κουκουλλώσουν τὴ θεία "αὐθαιρεσία"! Νὰ μή φλογίσῃ τὰ μέτωπα κι ἄλλων ἡ φλόγα της, ἡ πύρα της κι ἀπὸ τὰ πέρατα τοῦ κόσμου ὅταν ἀνάβῃ!..

 

Ρένος Ἀποστολίδης [Ἀπὸ τὸ διήγημα "Μάνα φωτιά", (Α23 σελ.321).]

ΥΣΕΕ

Ρένος Αποστολίδης



Στις 10 Μαρτίου 2004 έφυγε για τους τόπους των ωραίων Ελλήνων προγόνων ο διακεκριμένος φιλόλογος και μαχητής του πνεύματος Ρένος Αποστολίδης σε ηλικία 80 ετών.
Μπορεί να ήταν πια 80άρης ο Ρένος, αλλά ελάχιστοι νεώτεροί του είχαν το αθεράπευτα αντιπολιτευτικό μυαλό του («αντί-» γενικώς και επί παντός). Αιωνίως νεανίας, χειμαρρώδης άριστος μυθιστοριογράφος, ρηξικέλευθος έως και προκλητικός, μισητός στην Εκκλησία (αμοιβαία τα συναισθήματα τους) δεν είναι τυχαίο πως καιρό τώρα, είχε προνοήσει και είχε ζητήσει πολιτική κηδεία και... να μη τολμήσει παπάς να ζυγώσει..
 
Έφυγε λοιπόν ο Ρένος όπως έζησε. Δηλαδή ελευθεροπρεπώς, δηλαδή Ελληνικώ τώ τρόπω.
Καλό ταξίδι Ρένο. 
Θα σε θυμόμαστε πάντα.

«Αν οι Έλληνες ήξεραν Ιστορία…»
(απόσπασμα από συνέντευξη του Ρένου Αποστολίδη σε αθηναϊκή εφημερίδα της 13-6-93)

«Οι Έλληνες δεν ξέρουν Ιστορία. Και κυριότατα γιατί δεν τους μαθαίνουν. Και δεν τους μαθαίνουν γιατί δεν συμφέρει να ξέρουν και να κρίνουν, αλλά και γιατί τα μυαλά συντριπτικής πλειονότητας των διδασκόντων είναι χαλασμένα -όπως και ήταν χαλασμένα πριν αντίστροφα. Άλλοτε χρησιμοποιούσαν την Ιστορία στα σκολειά για να παράγουν εθνικιστικές συνειδήσεις. Μετά για να κάνουν κακή κι αδέξια προπαγάνδα ψευτοαριστερίστικη. Όλοι απλώναν αναχρονιστικά τις ιδεούλες τους και τις πίστεις τους στο παρελθόν, κόβαν και ράβαν την ιστορία στα μικρά μέτρα τους.
Αλλ’ έτσι η βαθύτερη ζήτηση της ιστορίας, που είναι κάτι το πολύ ριζικό στην ανθρώπινη συνείδηση, δεν ικανοποιείται, πεινάει επί μακρόν, κι εντέλει μαραίνεται. Σιχάθηκα μια ζωή να παλεύω να διαλύσω ψευτοϊστορικές ερμηνείες του παρελθόντος, εθνικιστών και τάχα μαρξιστών, τάχα “συντηρητικών” και τάχα “προοδευτικών”, να μην θαρρούν τα παιδιά πως η αρχαιοελληνική πόλις είναι ό,τι τάχα η εθνικιστική πατρίδα, να μην βγάζουν “προδότες” τους Θεμιστοκλήδες και τους Αντρούτσους, να μην βγάζουν όλοι “προδότες” τους πολιτικούς τους αντιπάλους, να μην απλώνουν στα παρελθόντα τα παρόντα πάθη τους.
Ποια ιστορία; Ποιος την δίδαξε ποτέ σωστά; Ποιος νοιάστηκε αλήθεια; Και γι’ αυτό ίσως δεν έχουμε και ιστορική μνήμη. Τι “ιστορική”; Ούτε χθεσινή δεν έχουμε! Πράγματα που τα ζήσαμε χθες, οι ίδιοι, στο πετσί μας, αφήνουμε θρασύτατα να μας τα λένε ανάποδα όλοι, και δεν αντιδρούμε!…»
BIΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ο Ρένος Αποστολίδης γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του δημοσιογράφου Ηρακλή Αποστολίδη, αρχισυντάκτη σε πολλές αθηναϊκές εφημερίδες, διευθυντή της Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού και διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1945-1959), και της Ελπινίκης το γένος Ζαμπέλη. Το 1935 τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και το 1941 το Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου στις 28 Οκτωβρίου του 1941 οργάνωσε μαθητική αποχή. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής παρέμεινε ανένταχτος.
Σπούδασε στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1950). Φοιτητής ακόμη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στρατεύτηκε με το βαθμό του οπλίτη στο κρατικό μέτωπο. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του και για έντεκα χρόνια εργάστηκε ως καθηγητής αρχαίων και νέων ελληνικών, ιστορίας και λατινικών σε ιδιωτικά αθηναϊκά γυμνάσια.
Υπήρξε συνεργάτης του κρατικού γραφείου Τύπου του εξωτερικού, της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου, της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως και του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας του Υπουργείου Παιδείας (1960 για το έργο του Ιστορίες από τις Νότιες Ακτές).

Στο χώρο των γραμμάτων πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του δοκιμίου Καιρός του είναι στο περιοδικό Γράμματα και την έκδοση του έργου του Τρεις σταθμοί μιας πορείας ένα χρόνο αργότερα. Συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες και περιοδικά της πρωτεύουσας ως συντάκτης (Ελευθερία, Νίκη, Εικόνες, Γνώσεις, Νεώτερον Λεξικόν Ηλίου, Ανεξάρτητος Τύπος κ.α.) και ως κριτικός (Γράμματα, Φοιτητική Φωνή, Δελτίον του Βιβλίου, Κύκλος, Κοχλίας, Νέα Εστία, Νέοι Ρυθμοί, Νέες Εικόνες, Έθνος, Εθνικός Κήρυκας κ.α.). Από το 1951 ανέλαβε την αρχισυνταξία και την κριτική στήλη στο περιοδικό Ο Αιώνας μας, και το 1959 ίδρυσε με τον πατέρα του το περιοδικό Νέα Ελληνικά, από τις σελίδες του οποίου πρόβαλε την κριτική στάση του ενάντια στη λογοτεχνική γενιά του ’30.
Το 1965 καταδικάστηκε σε κάθειρξη δυόμισι ετών - από την οποία εξέτισε τελικά τρεις μήνες - επειδή είχε εισβάλει στη Βουλή. Στη δικτατορία του Παπαδόπουλου επέβαλε τη δημοσίευση σε συνέχειες της Ανθολογίας Νεοελληνικού Διηγήματος στις εφημερίδες της εποχής, η οποία όμως διακόπηκε από τη λογοκρισία με αφορμή τη δική του νουβέλα Ο Α2.
Μετά τη δικτατορία συνέχισε να ασκεί κριτική από τις σελίδες του περιοδικού Τετράμηνα ως το 1979. Ο Ρένος Αποστολίδης ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς. Βασικό χαρακτηριστικό του έργου του είναι η κυριαρχία της παρεμβολής του συγγραφέα στη ροή της αφήγησης και η έκφραση της προσωπικής του άποψης και οπτικής του μύθου με τρόπο άμεσο.

Βασική πηγή της θεματολογίας του είναι η περίοδος της γερμανικής κατοχής και του ελληνικού εμφυλίου, ιστορικά γεγονότα της οποίας εντάσσει στην αφήγησή του αξιοποιώντας τα και σχολιάζοντάς τα, τόσο για να κρίνει τις αρνητικές τους επιπτώσεις όσο και για να τονίσει το υπαρξιακό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν τους ήρωές του. Στα μεταγενέστερα έργα του στρέφεται προς τη σύγχρονή του πραγματικότητα, διατηρώντας ωστόσο την άποψή του για τον προδρομικό χαρακτήρα του εμφυλίου στις μεταπολεμικές αλλαγές στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας.
Έργα του μεταφράστηκαν στα ολλανδικά, γερμανικά, γαλλικά και άλλες ξένες γλώσσες.

1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ρένου Αποστολίδη βλ. Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Ρένος Αποστολίδης», Η μεταπολεμική πεζογραφία • Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Β΄, σ.224-247. Αθήνα, Σοκόλης, 1988, Χατζηφώτης Ι.Μ., «Αποστολίδης Ρένος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας2. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και χ.σ., «Αποστολίδης Ρένος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983.

Ἐκδόσεις "ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ"

Ἧρκος καὶ Στάντης Ρ. Ἀποστολίδης

E-MAIL: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Διεύθυνση:

Φειδίου 19, Χολαργός,
155 62.

Τηλ: +30 210 6515454,
+30 210 6547051, +30 210 6543465


Κινητά: 6945 431104, 6970 490377

renos_monogramma